Sommigen zullen misschien beweren dat ‘Avatar’s immense kassucces zich niet vertaalde in een blijvende erfenis, maar we smeken van mening te verschillen.
James Cameron’s Avatar keert dit weekend terug in de bioscoop met een verlengde run in IMAX. De film werd onlangs van het Disney+-platform verwijderd, wat nog meer anticipatie opwekte voor de theatrale heruitgave. AvatarHet succes van de kassa is op dit moment eigenlijk een Hollywood-legende. Hoewel Avengers: Eindspel stal kort zijn plek als de best scorende film aller tijden aan de wereldwijde kassa, Avatar won zijn titel terug dankzij een heruitgave in 2021. Het is onwaarschijnlijk dat we een fenomeen als Avatar zullen zien binnenkort weer.
Elke film die zo dominant is binnen de filmgemeenschap, is voorbestemd om als ‘overschat’ te worden bestempeld. Heeft Avatar verdienen echt een Best Picture-nominatie bij de Academy Awards, en is het echt het beste project dat James Cameron ooit mee bezig geweest? Hoewel de meningen over deze vragen kunnen verschillen, is een van de domste argumenten die zijn aangevoerd, dat Avatar schijnbaar geen culturele voetafdruk achtergelaten. De hype rondom Avatar: De weg van het water zou voldoende moeten zijn om die kritiek allemaal het zwijgen op te leggen.
‘Avatar’s erfenis is groter dan box office-records’
Echter, Avatar’s erfenis is groter dan het succes aan de kassa en de baanbrekende technieken voor het maken van 3D-films. Avatar is het type originele sciencefictionfilm die op grote schaal is gemaakt en echt een fenomeen is geworden; in een tijdperk dat wordt gedomineerd door eerder gevestigde eigenschappen, stripboekaanpassingen en filmische universums, de originaliteit van Avatar kan niet in diskrediet worden gebracht. Is het grotendeels vergelijkbaar met? Dansen met wolven en FernGully: het laatste regenwoud? Misschien, maar nogmaals, Star Wars heeft veel gemeen met Flash Gordon en Buck Rogers. Zelfs als je de invloeden kunt volgen, Avatar verschillende genres op een meeslepende manier geremixt.
Het idee van een op zichzelf staande avonturenfilm met een groot budget was uniek in 2009 en in 2022 is het eigenlijk een anomalie. Hoewel Avatar uiteraard liet de deur wijd open voor vervolg, het doet niet zijn uiterste best om het volgende hoofdstuk te plagen. Tegenwoordig zijn franchises zoals de MCU, het DC Universe en de Star Wars franchise worden vele jaren in de toekomst in kaart gebracht. Het is moeilijk om enthousiast te worden over fase vier van de MCU als je weet dat fase vijf en zes binnenkort komen. Avatar verbond zijn publiek niet aan personages waarvan ze wisten dat ze in een vervolg zouden verschijnen; het was een succes omdat mensen dolgelukkig waren om voor de eerste keer Pandora binnen te gaan.
Meedogenloos oprecht
Ironisch genoeg is de kritiek die Avatar is “melodramatisch” is eigenlijk een van de meest opvallende kenmerken van de film. Avatar is meedogenloos oprecht. Jake Sully (Sam Worthington) is een held met een hart van goud en leert oprecht zijn kijk op zijn dienst te veranderen als hij verliefd wordt op Neytri (Zoë Saldana). Jake is niet per se een complexe man, maar hij is niet het type grappige, zelfbewuste hoofdrolspeler dat we gewend zijn te zien. Cameron gaf het publiek letterlijk een ‘avatar’; hij liet ze het verhaal zien van een gehandicapte soldaat waar ze zich mee konden identificeren.
Een van de redenen dat Avatar zo meeslepend is, is dat het publiek hetzelfde gevoel van verwondering ervaart dat Sully ervaart als ze voor het eerst Pandora betreden. Avatar is bijna drie uur lang, maar het tempo houdt niet op omdat het publiek dezelfde opwinding voelt als Sully over het ontmoeten van de Na’vi, het leren over hun cultuur, het verkennen van de natuur en het ervaren van de natuurlijke schoonheid van Pandora. De films die boxoffice-sensaties worden, zijn afhankelijk van deze momenten van verbazing, of het nu Alan Grant (Sam Neill) het zien van een dinosaurus in Jurassic Park of Elliot (Henry Thomas) vliegen met zijn buitenaardse vriend op een fiets.
Emotie is het geheime wapen van Cameron, en daarom Titanic was zo’n fenomeen vóór Avatar. Hoewel Cameron technische wonderen zal innoveren die de bioscoop nog nooit eerder heeft gezien, is hij niet bang om echte momenten van karaktergroei te laten zien. Avatar is niet subversief, en dat is een beetje het punt. Het is spannend om de reis van de held in deze nieuwe context te zien. Als hij Sully echt geschokt ziet groeien door de brutaliteit van zijn eigen mensen en acceptatie vindt in een nieuwe cultuur, ontstaan de opwindende momenten die de derde act van de film zo de moeite waard maken.
Avatar’s box office run was opmerkelijk vanwege hoe lang het erin slaagde aan de top van de weekendhitlijsten te blijven. We hebben dit jaar een soortgelijke sensatie gezien met het recordbrekende succes van Top Gun: Maverick. Top Gun: Maverick deelt veel met Avatar. Beide films vieren het leven in de hitte van het moment. De Top Guns tonen hetzelfde enthousiasme voor hun luchtgevechtstraining als Sully voor zijn nieuwe lichaam. De zwaartekracht tartende vluchtsequenties van Top Gun: Maverick en de verbazingwekkende wereldopbouw van Avatar beide vertrouwen erop dat de personages op eerlijke, herkenbare manieren reageren.
Avatar bracht niet meteen tientallen navolgers voort. Hoewel sommigen misschien zeggen dat dit komt omdat het geen culturele impact had, is het waarschijnlijker dat dergelijke ambitieuze projecten zelden groen licht krijgen. Avatar is het soort risico dat alleen een ‘legacy filmmaker’ als Cameron zou kunnen maken. Avatar viert de magie van de theatrale ervaring; het gaat niet om het opsporen van plotlekken of het vinden van verborgen paaseieren. De enige vraag over Avatarculturele erfenis is of The Way of Water zal dezelfde vurigheid van emotie vastleggen als zijn voorganger.
