Een scherpe, stijlvolle thriller die op het punt staat uit de duisternis te breken.
Wanneer Het gat uitgebracht in april 2001, had het een vrij beperkte theatrale oplage en kreeg het weinig aandacht. Een Britse film met een redelijk bescheiden budget, hij verdiende zijn geld terug en zonk in principe een aantal jaren spoorloos weg. Maar na verloop van tijd vond het een nieuw publiek met homevideo- en televisie-uitzendingen. In de eigen ervaring van deze auteur werd het inderdaad aanbevolen door een familielid en geïdentificeerd door een Blockbuster-medewerker te vragen: “Wat is die film waarin de kinderen vast komen te zitten in de nucleaire bunker?” Toen de kijkers er aandacht aan besteedden, vonden ze een coole, gelikte kleine thriller met een meeslepend mysterie en sterke uitvoeringen van vele herkenbare gezichten.
De film begint met een meisje, Liz (Thora Berk), bebloed en versuft, wankelend door een verlaten dorp en om hulp roepend. De politie komt ter plaatse en het meisje wordt naar een psychiatrische inrichting gebracht. Zij en drie klasgenoten worden al enkele weken vermist. Het is de taak van Dr. Horwood (Embeth Davidtz) om de gemoedstoestand van Liz te beoordelen en te proberen te achterhalen wat er is gebeurd. Terwijl de dokter haar vertrouwen wint, begint Liz haar te vertellen wat er is gebeurd, en deze delen van het verhaal worden in flashback verteld. Vanaf hier schakelt de actie heen en weer tussen huidige en alternatieve versies van het verleden.
Liz is de slimme verschoppeling op haar privé-internaat, wiens enige vriend Martin (Daniel Brocklebank) is de fixer op de campus, degene die smokkelwaar kan vinden en clandestiene escapades kan organiseren. Vanuit de coulissen smacht Liz naar Mike Steel (Desmond Harrington), de sexy zoon van een rockster en de belichaming van de bad boy uit de vroege jaren 2000. Martin stelt voor dat hij een alternatieve excursie organiseert, waarin Liz Mike kan leren kennen, en hopelijk kan hij verliefd op haar worden. Mike en zijn twee populaire vrienden Geoff (Laurence Fox) en Frankie (Keira Knightley) bereidt zich voor om naar een verlaten nucleaire bunker te sluipen om een aanstaande kampeertrip te vermijden, en Martin voegt Liz toe aan de lijst als betaling voor zijn locatieverkenningsdiensten. Om het geheim van deze bunker te bewaren, sluit Martin de bende op, met het plan om over een paar dagen terug te keren om ze weer naar buiten te laten. Dat is het plan…
Echter, de toegewezen drie dagen gaan voorbij en niemand komt om ze eruit te laten. Ervan overtuigd dat Martin dit opzettelijk heeft gedaan omdat hij jaloers is op Liz’ gevoelens voor Mike en dat hij ze in de gaten houdt, beginnen ze manieren te bedenken om Martin ervan te overtuigen om ze eruit te laten. Gelukkig blijkt een van deze succesvol te zijn, de deur gaat open en “hier zijn we”, legt Liz uit. De dokter is perplex, maar Martin wordt als hoofdverdachte gearresteerd en ondervraagd. Dat is wanneer dingen raar beginnen te worden.
Martin presenteert een heel andere volgorde van gebeurtenissen. Met minachting praat hij de rechercheurs door een alternatieve realiteit, waarin Liz en Frankie beste vrienden zijn en gemene meiden, die in mooie lingerie door hun roze gevederde slaapzalen paraderen en sigaretten roken. De laatste informatie van de zesde klas bereikt Frankie via haar tragische duizendjarige flip-telefoon, waarin wordt aangekondigd dat Mike is gedumpt door zijn hete vriendin en weer op de markt is, wat Liz ertoe aanzet om zelf een alternatieve excursie te organiseren met als enig doel hem te verleiden. Deze andere kant van het verhaal wordt gepresenteerd als een visuele parallel met de eerdere versie, tot aan de openingswoorden: “Dit is hoe het werkt bij Brabourne.” Liz rekruteert Martin voor zijn bekwaamheid als de ondergrondse Dr. Feelgood, en zij beraamt een weekend lang rave in de bunker. Niet alleen heeft hij geen gevoelens voor haar, hij kent haar nauwelijks en heeft geen echt motief om deze hele beproeving te veroorzaken. Dingen beginnen te ontrafelen.
Nadat Martin en Liz ruzie hebben gekregen omdat ze hem de schuld geeft, komt de dokter om Liz opnieuw te interviewen, die razend lijkt en erop staat terug naar de bunker te worden gebracht in de hoop herinneringen vrij te maken aan wat daar beneden is gebeurd. blijkbaar vertroebeld door trauma. De doc is het eens met enige onzekerheid, en eenmaal daar beneden begint Liz het verhaal opnieuw te vertellen, en het is heel anders dan haar eerste versie. De rave van het weekend mislukte, ze maakte met succes contact met Mike en Frankie met Geoff, en ze brachten de hele tijd door met high worden en neuken. Toen ze er echter niet uit konden komen, liep het snel uit de hand, en nu blijkt dat de andere drie daar beneden stierven – iets wat Dr. Horwood de hele tijd wist. Dus wat is er echt gebeurd?
Door heen en weer te bladeren tussen het heden en verschillende versies van het verleden, houdt de film je scherp van begin tot huiveringwekkend einde. Het briljante script van Caroline Ip en Ben Court is tempo in de traditie van Ira Levin romans zoals Rosemary’s Baby en de jongens uit Brazilië: er is een mysterie dat moet worden opgelost en de aandacht van het publiek wordt gegrepen door het strategische druppelen van nieuwe informatie, waardoor de denkprocessen van de personages organisch kunnen verlopen. Eerst was het een gemene truc van Martin, maar ze kwamen er allemaal levend en ongedeerd uit; toen werd het iets op initiatief van Liz, maar vermoedelijk uitgevoerd door Martin. Nu is hij bang dat hij ten onder zal gaan voor iets waarvan hij beweert dat hij het niet heeft gedaan, maar in werkelijkheid is zijn versie van de gebeurtenissen veel logischer dan die van Liz, vooral gezien het feit dat ze de dood van de andere drie niet eens erkende. Naarmate het natuurlijke verloop van het verhaal meer argwaan bij Liz wekt, wordt het steeds ongemakkelijker en duidelijker dat ze alles weet.
Wanhopig om de waarheid te weten, maar slim genoeg om gewoon stil te zijn en Liz te laten praten, wil de dokter weten hoe de anderen stierven. Frankie, die al lange tijd boulimia heeft, krijgt een soort ziekte die extreem braken veroorzaakt en wordt dood aangetroffen door hartfalen. De anderen zijn woedend van angst en paniek, maar kunnen niets doen en leven de volgende dagen met haar lijk dat vergaat onder een zeildoek. Gedurende deze tijd beginnen ze allemaal te bezwijken voor uitdroging en hongersnood, maar het gevaar brengt Liz en Mike samen, en ze lijken echt verliefd te worden. De dingen worden wanhopiger en de bende lijkt er angstaanjagend zeker van te zijn dat ze daar allemaal zullen sterven. Dus wanneer Mike de onmiskenbare knal hoort van Geoff die een blikje frisdrank opent, ziet hij rood en knuppelt hem dood voor zijn verraad. Hij realiseert zich snel wat hij heeft gedaan en wordt gek van schuld en verdriet, waardoor hij kwetsbaar en rijp wordt voor Liz’ keuze. Ze zijn verbonden door een trauma, en wanneer hij haar een zelfmoordpact uitspreekt en haar vertelt dat hij van haar houdt, besluit Liz dat haar kleine experiment ver genoeg is gegaan.
Zij opent de deur. Zie je, ze had al die tijd de sleutel. Niet alleen leidden haar acties tot de dood van haar vrienden, maar zelfs dat was niet genoeg om haar van haar waanzin los te schudden. Ze had elk moment kunnen stoppen. Ze had kunnen stoppen toen ze voor het eerst contact had met Mike, ze had kunnen stoppen toen Frankie erg ziek werd. Of voordat ze ijlden van uitdroging. Maar dat deed ze niet. Ze hield de hele tijd de macht in handen, en ze vond het leuk, en uiteindelijk kreeg ze wat ze wilde. Of deed het? Er zijn nog drie lichamen in het mortuarium. Nou, zoals je zou verwachten, is Mike niet vriendelijk tegen deze openbaring. In feite is hij dierlijk van woede en werpt hij zichzelf op de gammele metalen ladder van de bunker naar Liz, die breekt. Hij valt en wordt bij een botsing gespietst door de roestige poot van de ladder. Dit is de enige dood waarvoor Liz ook maar een glimp van verdriet of wroeging toont.
Dr. Horwood is stomverbaasd. Stijf staat ze erop dat Liz dit hele verhaal opnieuw aan de politie vertelt in aanwezigheid van een advocaat en haar ouders. Liz weigert, en ontkent verantwoordelijkheid, en zegt dat het gewoon een onschuldige situatie was die uit de hand liep. Op dat moment arriveren een van Horwoods collega’s en enkele politieagenten ter plaatse, en Liz begint te schreeuwen en veinst een aanval door de dokter. We leren dat Martin’s lichaam uit de rivier is gevist in een schijnbare zelfmoord, wat de politie alle bevestiging geeft die ze wilden dat hij de boosdoener was – en nu wordt de uitkomst van zijn woordenwisseling met Liz duidelijk. De laatste reeks ziet Liz achter in een ambulance, Dr. Horwood in de buurt, en snijdt tussen de twee die naar elkaar staren. De pulserende muziek wordt harder en een korte grijns trekt over Liz’ gezicht. Ze weet dat ze ermee weg is gekomen, ze heeft de dokter effectief beschimpt met de waarheid en heeft nu de rollen omgedraaid om Horwood als de slechterik te herschikken.
Het is zo’n donker, indrukwekkend einde dat het bloed echt koud maakt. Het idee dat je leeftijdsgenoot, iemand die je goed kent in het dagelijks leven, het vermogen zou kunnen hebben om je dood te veroorzaken uit wat in wezen hebzucht of egoïsme is, is verrassend; het idee dat zo iemand weg zou kunnen komen met het veroorzaken van die dood en geen spijt heeft, is afschuwelijk. Het einde vestigt de aandacht op wat er onder de oppervlakte schuilt. Net zoals een volledige militaire bunker direct onder een onopvallend stukje bos ligt, bestaat er binnen Liz een donkere, complexe kerker van zijn eigen soort.
Gebaseerd op de roman After The Hole door Guy BurtHet gat is de eerste van een aantal samenwerkingen tussen Ip en Court, die later Witte kapel. Vooruitlopend op hun succes in moordmysterie TV, The Hole toont hun vaardigheid in het creëren van spanning. Ierse regisseur Nick Hamm, die begon in de Royal Shakespeare Company, was slechts een paar titels in zijn filmcarrière en had tot nu toe grotendeels komedie gedaan. Hij gebruikt zijn theatrale achtergrond om stijl en sfeer aan de film te geven, met de hulp van een cameraman Denis Crossan, wiens ervaring in zowel jongvolwassenen als horror de donkere humeurige sfeer leidt. Een hectische, gefragmenteerde visuele stijl communiceert de onbetrouwbaarheid van herinnerde gebeurtenissen – of opnieuw gemaakte verhalen – en de hectische energie van het tienerleven.
Het gat gebeurde op een interessant moment voor de meeste van zijn sterren. Kindster Thora Birch was vers van de awards schat Amerikaanse schoonheid en op zoek om zichzelf te vestigen als een volwassen acteur. Keira Knightley was net begonnen en kreeg binnen een jaar wereldwijde erkenning in Buig het als Beckham voordat hij naar het sterrendom wordt gekatapulteerd met Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl. Embeth Davidtz was al bekend bij mensen als Mathilde en Schindler’s Lijst onder haar riem. Desmond Harrington zou succes zien in een reeks verschrikkingen, met name: Spookschip en Verkeerde afslag. De vier jonge hoofdrolspelers hebben een goede chemie samen en laten een goed bereik zien, door branie en bravoure, plezier en geklets, paniek, angst en woede. Hoewel het accent van Thora Birch soms een beetje te deftig is, is ze een sterke hoofdrolspeler en blijft ze laten zien dat er veel gaande is achter zelfs haar meest blanke uitdrukkingen.
Als tiener vond ik deze film op veel niveaus boeiend, en als horrorfan heb ik altijd genoten van films die een fysieke reactie konden uitlokken, een rilling over de ruggengraat of een adrenalinestoot, en het einde van The Hole in dit opzicht echt een schot in de roos. Ik vond het ook heel herkenbaar als jonge persoon die zichzelf als gespannen en een beetje rebels beschouwde: tieners die rondsluipen en alle dingen doen die ze niet mochten doen, stijlvol gepresenteerd met een viscerale energie en broeierige kwaliteit … het was helemaal mijn straat . Het is een film die ik nog steeds boeiend en opwindend vind, en soms grappig en hartverscheurend, hoe vaak ik hem ook heb gezien. Het is echt een favoriet, en ik hoop dat het in de toekomst nieuwe kijkers en nieuwe waardering zal blijven trekken.
